ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΝΕΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ

www.aoes.gr

ΥΓΡΟΜΟΝΩΤΙΚΑ (ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ-ΣΤΕΓΑΝΩΤΙΚΑ) ΥΛΙΚΑ

Η προστασία των δομικών στοιχείων των κατασκευών από την υγρασία, εξασφαλίζεται με τη χρήση των υγρομονωτικών ή στεγανοποιητικών-στεγανωτικών (όπως συνηθίζουν να λέγονται) υλικών.

Στο εμπόριο διατίθεται μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων υγρομόνωσης για πολλές και διαφορετικές χρήσεις. Τα προϊόντα αυτά διακρίνονται μεταξύ τους ανάλογα με:

• Τη μορφή τους:  Μπορεί να είναι σε ρευστή μορφή (συνήθως σε μεταλλικά η πλαστικά δοχεία), σε μορφή κονίας (ενσακισμένη σκόνη), σε μορφή έτοιμης προς χρήση μεμβράνης ή και σε μορφή έτοιμης πάστας. Όποια και να είναι η αρχική μορφή στην οποία διατίθενται, το αποτέλεσμα μετά τη χρήση τους είναι η δημιουργία μιας αδιαπέραστης στρώσης-επιφάνειας από το νερό. Το πάχος αυτής της επιφάνειας δεν υπερβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις μερικά χιλιοστά (mm).
  

• Τη χημική σύσταση τους: Ασφαλτικής βάσης, πολυουρεθανικής βάσης, τσιμεντοειδούς βάσης, ακρυλικής βάσης, σιλικονούχα κ.λπ. Η χημική σύσταση είναι αυτή που καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ιδιότητες του υλικού. Έτσι μπορεί να αποκλειστεί ένα υλικό από μια χρήση, μόνο λόγω της χημικής σύστασής του. Πολλά υλικά δεν είναι μεταξύ τους συμβατά, δηλαδή δεν μπορούν να έρθουν σε άμεση επαφή, διότι η χημική σύστασή τους δεν το επιτρέπει.
  

• Τη χρήση τους: Χρήση για υγρομόνωση δώματος, υπογείου, κεραμοσκεπής, τοίχου, επιχρίσματος, πισίνας, δεξαμενής πόσιμου νερού κ.λπ. Η ομαδοποίηση αυτή έχει πρακτικό νόημα. Οδηγεί ταχύτερα από όλες τις άλλες στην επιλογή του κατάλληλου υλικού για συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής-δομικό στοιχείο. Κατ’ αυτό τον τρόπο συνδέεται άμεσα η ανάγκη με την επίλυση και ο ενδιαφερόμενος βρίσκει σχεδόν άμεσα την απάντηση στο ερώτημα του. Για αυτό το λόγο οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ακολουθούν αυτή την ομαδοποίηση.
  

• Τον τρόπο εφαρμογής: Προϊόντα τα οποία είναι σε ρευστή μορφή (έτοιμα η μετά από ανάμειξη με νερό) εφαρμόζονται με επάλειψη και ομαδοποιούνται ως Επαλειφόμενα. Ενώ όσα έχουν μορφή προκατασκευασμένης μεμβράνης εφαρμόζονται με κάποιον τρόπο στερέωσης (επικόλληση, μηχανική στήριξη κ.λπ.) και ομαδοποιούνται ως Μεμβράνες. Η ομαδοποίηση αυτή εξυπηρετεί στην περιγραφή των υγρομονωτικών υλικών και ακολουθείται παρακάτω.

 
Εφόσον ομαδοποιήσουμε τα υγρομονωτικά υλικά βάσει του τρόπου εφαρμογής καταλήγουμε στον παρακάτω πίνακα.

Επειδή σκοπός του παρόντος δεν είναι η αναλυτική περιγραφή όλων των υγρομονωτικών υλικών όσων παράγουν οι χημικές βιομηχανίες, θα αναφερθούμε στις βασικότερες κατηγορίες οι οποίες συναντώνται στα κατασκευαστικά έργα στις περισσότερες των περιπτώσεων.

Για υγρομονωτικά προϊόντα σε μορφή πάστας (μαστίχες), γίνεται αναφορά στις ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ στην κατηγορία "Υλικά Αρμών".
 

__________ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ__________

 ΑΣΦΑΛΤΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ (ΑΣΦΑΛΤΟΠΑΝΑ)

Οι ασφαλτικές μεμβράνες διατίθενται σε μορφή προκατασκευασμένων φύλλων, πάχους μερικών χιλιοστών, συσκευασμένων συνήθως σε ρολά πλάτους 1 m και μήκους 10 m. Είναι η πιο διαδεδομένη κατηγορία στεγανωτικών μεμβρανών με μεγάλο εύρος εφαρμογών σε κτιριακά έργα όσο και σε έργα υποδομής.

Η εύκαμπτη μάζα αυτών των υλικών αποτελείται από μείγματα ασφάλτου, έναν εσωτερικό οπλισμό για σταθεροποίηση και ενίσχυση, και δυο επικαλύψεις στην άνω και κάτω επιφάνεια.


Τρόπος Εφαρμογής

Σε κάθε περίπτωση η επιφάνεια πάνω στην οποία θα γίνει η επικόλληση πρέπει να είναι απαλλαγμένη από σαθρά υλικά, να είναι στεγνή και να έχει καθαριστεί ώστε να εξασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα επικόλλησης. Στη συνέχεια εφαρμόζεται επάνω στην επιφάνεια ένα ασφαλτικής βάσης αστάρι (ασφαλτικό βερνίκι η ασφαλτικό γαλάκτωμα) με τη βοήθεια του οποίου αναπτύσσεται η απαιτούμενη πρόσφυση της μεμβράνης στο υπόστρωμα (η χρήση του ασταριού επιβάλλεται). Ακολουθεί η επικόλληση της μεμβράνης με προοδευτικό ξετύλιγμα του ρολού. Ταυτόχρονα με το ξετύλιγμα, τα ασφαλτόπανα θερμαίνονται στην κάτω επιφάνεια με τη χρήση ενός φλόγιστρου όπου και έχουν επικολλημένο ένα λεπτό φιλμ πολυαιθυλενίου (νάιλον) το οποίο λιώνει με αποτέλεσμα να μπορεί έρθει σε επαφή το αστάρι με το ασφαλτικό μείγμα. Υπάρχει και η δυνατότητα της μη χρήσης φλόγιστρου, όπως σε επιφάνειες ξύλου. Σε εκείνες τις περιπτώσεις χρησιμοποιείται ειδική ασφαλτική κόλλα η τοποθετούνται αυτοκόλλητα ασφαλτόπανα.

Στην άνω επιφάνεια των ασφαλτικών μεμβρανών υπάρχει πάντα μια λωρίδα η οποία είναι γυμνή (χωρίς επικάλυψη) περίπου 10 εκατοστών κάθετα και οριζόντια ώστε κατά την διάστρωση των ρολών να αλληλεπικαλύπτονται και να επικολλώνται στα σημεία αυτά (ραφές). Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται μια ενιαία στεγανωτική επιφάνεια. Η σωστή και επιμελημένη εργασία στις περιοχές των ραφών είναι πολύ μεγάλης σημασίας διότι μπορούν να αποτελέσουν σημεία εισόδου υγρασίας και να προκληθεί μεγάλη ζημιά. Για επιπλέον ασφάλεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν υλικά όπως ασφαλτικές σφραγιστικές ταινίες ή ασφαλτικές μαστίχες.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά μιας ασφαλτικής μεμβράνης, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή του κατάλληλου τύπου σε μια εφαρμογή, είναι:

• Ο τύπος του ασφαλτικού μείγματος, που είναι το κύριο συστατικό της. Έτσι διαχωρίζονται σε μεμβράνες οξειδωμένης ασφάλτου, σε πλαστομερείς μεμβράνες και σε ελαστομερείς μεμβράνες.

Οι ασφαλτικές μεμβράνες οξειδωμένης ασφάλτου (ιστορικά παλαιότερες) είναι μεμβράνες “χαμηλών” απαιτήσεων. Καλύπτουν αρκετές εφαρμογές αλλά λόγω της μειωμένης ελαστικότητάς τους συνήθως δεν ενδείκνυνται για θερμοκρασίες μικρότερες των 0 ^oC.

Oι πλαστομερείς ασφαλτικές μεμβράνες αναπτύχθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και παράγονται από ειδικούς τύπους ασφάλτου και πολυμερή υλικά (Ατακτικό Πολυπροπυλένιο - APP) και παρουσιάζουν βελτιωμένα χαρακτηριστικά σε σχέση με τις μεμβράνες οξειδωμένης ασφάλτου. Δεν παρουσιάζουν πρόβλημα λειτουργίας ακόμη και στους-10^oC η και -12^oC.

Οι ασφαλτικές μεμβράνες με τα καλύτερα τεχνικά χαρακτηριστικά είναι οι ελαστομερείς οι οποίες εμφανίστηκαν την δεκαετία του 1970. Το μείγμα αυτών των ασφαλτόπανων είναι τροποποιημένο με θερμοπλαστικά ελαστομερή (Στυρένιο-Βουταδιένιο-Στυρένιο - SBS) που προσδίδουν τις βελτιωμένες ιδιότητες έναντι όλων των υπολοίπων. Έχουν μεγάλο εύρος εφαρμογών και χρησιμοποιούνται σε περιοχές όπου οι θερμοκρασίες που μπορεί να σημειωθούν φτάνουν μέχρι και -25^oC. Επίσης παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντοχή στην γήρανση (φθορά που παρουσιάζουν τα υλικά στο πέρασμα του χρόνου) και στις έντονες θερμοκρασιακές εναλλαγές (συστολοδιαστολές υλικών).

Οι θερμοκρασίες που αναφέρονται παραπάνω είναι ενδεικτικές. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συμβουλευτούμε το τεχνικό φυλλάδιο του προϊόντος γιατί οι ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά διαφέρουν από κατασκευαστή σε κατασκευαστή ακόμη και μεταξύ “ίδιων” φαινομενικά προϊόντων.

• Ο εσωτερικός οπλισμός, ο οποίος βρίσκεται στη μάζα του ασφαλτικού μείγματος και ρόλος του είναι να σταθεροποιεί και να ενισχύει τη μεμβράνη. Μπορεί να αποτελείται από ένα πολυεστερικό πλέγμα ή υαλόπλεγμα, από μη υφασμένες ίνες γυαλιού (υαλοπίλημα) ή από φύλλο αλουμινίου. Στο εμπόριο συναντώνται συνήθως ασφαλτικές μεμβράνες με οπλισμό πολυστερικού υφάσματος ή υαλοπιλήματος με το πρώτο να υπερέχει σε χαρακτηριστικά όπως αντοχή σε θραύση, σχίσιμο κ.λπ.

• H άνω και κάτω επικάλυψή της. Η κάτω επικάλυψη είναι συνήθως ένα φύλλο πολυαιθυλενίου (λεπτό νάιλον), το οποίο αποσκοπεί στο να μην συγκολλώνται μεταξύ τους τα φύλλα όσο είναι συσκευασμένα σε ρολλά. Το φύλλο αυτό λιώνει με τη χρήση του φλόγιστρου και αποκαλύπτει το ασφαλτικό μείγμα που θα κολλήσει τελικά στο υπόστρωμα. Η άνω επικάλυψη μπορεί να είναι λεπτό φύλλο αλουμινίου, ορυκτή ψηφίδα η χαλαζιακή άμμος.
  Στην περίπτωση που θα τοποθετηθεί το ασφαλτόπανο ως τελική επιφάνεια και θα είναι εκτεθειμένο στον ήλιο, επιβάλλεται το ασφαλτόπανο να έχει άνω επικάλυψη. Αυτό, διότι τα ασφαλτικά μείγματα των μεμβρανών φθείρονται όταν εκτίθενται στις υπεριώδεις ακτινοβολίες του ήλιου.  Στην περίπτωση που δεν θα είναι εκτεθειμένο στην ηλιακή ακτινοβολία και θα βρίσκεται προστατευμένο από άλλο υλικό, μπορούν και η δυο πλευρές να έχουν επικάλυψη πολυαιθυλενίου.  

• Tο πάχος της και το βάρος της σε kg/m². Το βάρος μιας ασφαλτικής μεμβράνης ποικίλει συνήθως από 2 - 5 kg/m² και ανάλογα με το ασφαλτικό μείγμα της, ποικίλει και το πάχος της από 1,5 - 5mm.
   

Εφαρμογές

Ενδεικτικά, οι ασφαλτικές μεμβράνες χρησιμοποιούνται για υγρομόνωση σε:

• δώματα και στέγες οικοδομικών και βιομηχανικών κτιρίων,

• τοιχεία και δάπεδα υπογείων χώρων,

• φυτεμένα δώματα (roofgardens),

• δεξαμενές (εξωτερικά),

• έργα υποδομής (γέφυρες, σήραγγες, αρδευτικά κανάλια).

Οι ασφαλτικές μεμβράνες ως Υγρομονωτικά-Στεγανωτικά υλικά εφαρμόζονται εδώ και πολλά χρόνια και προστατεύουν τις κατασκευές με μεγάλη επιτυχία. Απαιτούν όμως ιδιαίτερη προσοχή κατά την εφαρμογή τους και πρέπει να τοποθετούνται μόνο από εξειδικευμένα συνεργεία που διαθέτουν εκτός από τον κατάλληλο εξοπλισμό, κυρίως την εμπειρία και την προσοχή στην λεπτομέρεια.

ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ ΚΕΡΑΜΟΣΚΕΠΩΝ

Οι μεμβράνες κεραμοσκεπών είναι προκατασκευασμένα φύλλα συσκευασμένα σε μορφή ρολού με συνήθεις διαστάσεις 1-1,5m πλάτος και 30-50m μήκος. Είναι πολύ λεπτές (< 1mm) και έχουν βάρος από 100gr/m² μέχρι 700gr/m².

Όπως μαρτυράει και το όνομά τους, οι μεμβράνες κεραμοσκεπών έχουν αποστολή να προσφέρουν μια επιπλέον προστασία (εκτός εκείνης που προσφέρουν τα κεραμίδια) στις σκεπές των κτιρίων. Τα κεραμίδια σε συνδυασμό με την κλίση της σκεπής οδηγούν στην απορροή των υδάτων της βροχής. Δεν προσφέρουν όμως πλήρη στεγανότητα στη σκεπή. Έτσι, ο σκελετός της σκεπής (συνήθως ξύλινος), η ενδεχόμενη θερμομονωτική στρώση, ο χώρος κατοικίας κάτω από τη σκεπή (σοφίτα), αλλά ακόμη και η πλάκα σκυροδέματος του τελευταίου ορόφου είναι εκτεθειμένες σε περίπτωση που τα καιρικά φαινόμενα είναι έντονα (π.χ. βροχή με δυνατό άνεμο) η σε περίπτωση που έχουν υποστεί κάποια ζημιά τα κεραμίδια. Με την τοποθέτηση μιας μεμβράνης κεραμοσκεπών κάτω από τη στρώση των κεραμιδιών εξασφαλίζεται η επιπλέον προστασία της κατασκευής.

Τρόπος Εφαρμογής

Οι μεμβράνες κεραμοσκεπών τοποθετούνται κατά κανόνα με μηχανική στερέωση (κάρφωμα), με τη χρήση πλατυκέφαλων ανοξείδωτων καρφιών, επάνω στους αμείβοντες (κάθετες υπό κλίση δοκοί) ή  στα σανίδια του πετσώματος του σκελετού. Ξετυλίγονται οριζόντια ξεκινώντας από το χαμηλότερο σημείο της σκεπής (παράλληλα στην υδρορροή) και τοποθετούνται με αλληλοεπικάλυψη των διαδοχικών στρώσεων κατά 10-20cm ανάλογα με την κλίση της σκεπής. Πάνω από την μεμβράνη τοποθετούνται οι τεγίδες (πηχάκια) πάνω στις οποίες θα στερεωθούν τα κεραμίδια.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά

Οι μεμβράνες κεραμοσκεπών ανάλογα με το βασικό συστατικό της χημικής τους σύστασης διακρίνονται σε ασφαλτικές μεμβράνες, σε μεμβράνες πολυαιθυλενίου και σε σύνθετες μεμβράνες κεραμοσκεπών.

• Ασφαλτικές:  Οι μεμβράνες αυτές παράγονται από τροποποιημένη άσφαλτο εμποτισμένη με πολυπροπυλενικές ή πολυεστερικές υφασμένες ή συγκολλημένες ίνες. Είναι οι περισσότερο διαδεδομένες μεμβράνες μιας και παρουσιάζουν τα καλύτερα χαρακτηριστικά έναντι των άλλων. Η κάτω επικάλυψη του ασφαλτικού μείγματος αποτελείται συνήθως από ένα λεπτό φύλλο πολυαιθυλενίου (νάιλον) ή από γεωύφασμα, ενώ η πάνω πλευρά επικαλύπτεται από φύλλο πολυαιθυλενίου, χαλαζιακή άμμο ή γεωύφασμα. Η επικάλυψη της επάνω πλευράς με χαλαζιακή άμμο ή γεωύφασμα αποσκοπεί κυρίως στην αντιολισθηρότητα της μεμβράνης κατά την τοποθέτησή της από το συνεργείο. Η επικάλυψη από πολυαιθυλένιο μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνη όταν η κλίση της σκεπής είναι μεγάλη μιας και ο τεχνίτης κατά την εφαρμογή της χρειάζεται να κινείται επάνω στην μεμβράνη.
  

• Πολυαιθυλενίου:  Είναι λεπτά φύλλα πολυαιθυλενίου (νάιλον) με οπλισμό και κατά τις δυο διευθύνσεις από νήματα υψηλής πυκνότητας πολυαιθυλενίου (HDPE – High Density Polyethylene). Παρουσιάζουν μειωμένες αντοχές σε σχέση με τις ασφαλτικές και είναι κατά πολύ ελαφρύτερες. Βέβαια είναι αρκετά οικονομικότερες χωρίς αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλτικές μπορούν να θεωρηθούν ακριβές. Παράγονται σε μαύρο χρώμα, λευκό διάφανο, σε λευκό ημιδιάφανο (γαλακτούχο) και άλλα χρώματα.

• Μεμβράνες Κεραμοσκεπών με Ανακλαστική Θερμομόνωση: Οι μεμβράνες κεραμοσκεπών με ανακλαστική θερμομόνωση ανήκουν στην κατηγορία των σύνθετων μεμβρανών, μιας και αποτελούνται από στρώσεις διαφορετικών υλικών όπως φύλλα αλουμινίου, φύλλα πολυαιθυλενίου κ.ά. Σκοπός αυτών των προϊόντων, τα οποία έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια στην ελληνική αγορά, είναι να προστατεύουν διπλά την κατασκευή. Πέραν της υγρομόνωσης της σκεπής παρέχουν μια επιφανειακή στρώση ενός θερμοανακλαστικού υλικού (λεπτό φύλλο αλουμινίου) προσδίδοντας επιπλέον και θερμική προστασία στην κατασκευή. Ουσιαστικά δεν αντικαθιστούν τα συνήθη θερμομονωτικά υλικά αλλά λειτουργούν συμπληρωματικά με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μιας και αποτρέπουν την είσοδο της ακτινοβολίας του ήλιου διαμέσου των δομικών στοιχείων.

Για να κατανοήσετε καλύτερα τους τρόπους μετάδοσης της θερμότητας διαβάστε τα σχετικά στην ΤΕΧΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ – Θερμομόνωση ΚΤΙΡΙΩΝ.

Υδρατμοδιαπερατότητα Μεμβρανών:

Είτε πρόκειται για ασφαλτικές μεμβράνες κεραμοσκεπών είτε για μεμβράνες πολυαιθυλενίου, ένα χαρακτηριστικό που θα πρέπει να προσέξει κανείς είναι η υδρατμοδιαπερατότητα. Υδρατμοδιαπερατό είναι ένα υλικό το οποίο σε μικρό η μεγάλο βαθμό επιτρέπει την διάχυση των υδρατμών μέσα από την μάζα του. Προσδιορίζεται με έναν συντελεστή αντίστασης στη διάχυση υδρατμών (μ).

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η μεμβράνη επιτρέπει ή όχι την διάχυση υδρατμών (ελεύθερη διέλευση υδρατμών) από την μάζα της. Οι υδρατμοί αυτοί παράγονται από τις διάφορες δραστηριότητες εντός της κατοικίας (μαγείρεμα – μπάνιο) και προσπαθούν να διαφύγουν μέσα από τα δομικά υλικά της κατασκευής προς τα έξω. Στην περίπτωση που η μεμβράνη λειτουργεί ως φράγμα υδρατμών (τέτοιες είναι η ανακλαστικές μεμβράνες), δηλαδή δεν επιτρέπει την διάχυση των υδρατμών, οι υδρατμοί θα εγκλωβιστούν κάτω από την μεμβράνη και θα προσβάλουν σταδιακά τον ξύλινο σκελετό με τα γνωστά αποτελέσματα (μούχλιασμα, σάπισμα των  ξύλων).

Στην περίπτωση που δημιουργείται φράγμα υδρατμών με την μεμβράνη η με κάποιο άλλο υλικό το οποίο βρίσκεται πάνω από τον ξύλινο σκελετό της σκεπής, για να αποφύγουμε την συμπύκνωση των υδρατμών εντός της περιοχής του σκελετού τοποθετούμε ένα επιπλέον φράγμα υδρατμών (π.χ. φύλλο πολυαιθυλενίου κάτω από τον ξύλινο σκελετό της σκεπής αποτρέποντας στους υδρατμούς να εισέλθουν στον χώρο του σκελετού.

Για την αποφυγή προβλημάτων που σχετίζονται με την παρουσία υδρατμών-υγρασίας στα δομικά στοιχεία και την σωστή διάταξη των δομικών υλικών στις κεραμοσκεπές ανατρέξτε στις ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ.

ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ ΑΠΟΣΤΡΑΓΓΙΣΗΣ

Είναι μεμβράνες οι οποίες έχουν ως βάση το HDPE (High Density Polyethylene), δηλαδή το πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας, και χρησιμεύουν αφ’ ενός ως μέρος ενός συστήματος αποστράγγισης των υπόγειων υδάτων μιας κατασκευής και αφ’ ετέρου ως προστατευτική στρώση των υλικών στεγανοποίησης. Τοποθετούνται περιμετρικά των τοιχίων του υπογείου αφού έχουν εφαρμοστεί τα υλικά υγρομόνωσης ή κάτω από τα θεμέλια πριν την σκυροδέτηση των θεμελίων (ως αντικατάσταση του μπετόν καθαριότητας).

ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ      PVC -  EPDM - TPO - HDPE - GCL

Για τις μεμβράνες PVC, EPDM, TPO, HDPE και GCL γίνεται εκτενείς αναφορά στις ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ στην κατηγορία Ειδικές Μεμβράνες Στεγανοποίησης.

__________ΕΠΑΛΕΙΦΟΜΕΝΑ__________

 

Μια κατηγορία υγρομονωτικών υλικών με μεγάλο εύρος χρήσεων είναι τα επονομαζόμενα «Επαλειφόμενα Υγρομονωτικά-Στεγανωτικά υλικά».

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ανάλογα με την χημική κυρίως σύνθεσή τους, όλα όμως έχουν μεταξύ τους έναν κοινό παρονομαστή. Εφαρμόζονται με επάλειψη (βούρτσα, ρολό) επάνω στις επιφάνειες προς στεγανοποίηση. Λόγω της ρευστής τους κατάστασης κατά την εφαρμογή, μπορεί να επιλεγεί και ο ψεκασμός αντί της επάλειψης ο οποίος όμως απαιτεί εξειδικευμένα εργαλεία.

Τα επαλειφόμενα υγρομονωτικά υλικά (Ε.Υ.Υ.) διατίθενται στο εμπόριο είτε συσκευασμένα σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία (ρευστή μορφή, έτοιμα προς χρήση) είτε σε σάκους σε στερεά μορφή κονίας (σκόνης). Στην δεύτερη περίπτωση απαιτούν ανάμειξη με νερό ή κάποιο άλλο χημικό προϊόν προκειμένου να λάβουν την τελική τους μορφή η οποία και πάλι θα είναι ρευστή. 

Τα Ε.Υ.Υ. μετά την εφαρμογή τους στερεοποιούνται και δημιουργούν μια μονολιθική στρώση - επιφάνεια η οποία είναι αδιαπέραστη από το νερό. Η επιφάνεια αυτή έχει πολύ μικρό πάχος, από κλάσματα του χιλιοστού μέχρι μερικά χιλιοστά. Εφαρμόζονται επάνω σε οριζόντιες, κεκλιμένες ή κάθετες επιφάνειες από τούβλα, μπετό, επιχρίσματα, μέταλλο κ.λπ. 

Ένα μεγάλο πλεονέκτημα των επαλειφόμενων υγρομονωτικών υλικών σε σχέση με τις έτοιμες μεμβράνες, είναι η εύκολη εφαρμογή τους χωρίς την απαραίτητη χρήση κάποιου ειδικού εξοπλισμού και χωρίς την ανάγκη εξειδικευμένου συνεργείου. Για το λόγο προωθούνται  τα υλικά αυτά με την λογική του “φτιάξε το μόνος” (DIY: Do It Yourself). Μεγάλο πλεονέκτημα επίσης αποτελεί το γεγονός ότι μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιασδήποτε μορφής επιφάνεια ακολουθώντας την μορφολογία της (ανωμαλίες, εξογκώματα κ.λπ.).  

Η επιτυχής ολοκλήρωση της υγρομόνωσης εξαρτάται από τη σωστή προετοιμασία του επαλειφόμενο υλικού και της επιφάνειας που πρόκειται να υγρομονωθεί. Επίσης πρέπει να τηρούνται οι κατάλληλες συνθήκες (θερμοκρασίας, υγρασίας κ.λπ.) και προϋποθέσεις κατά την εφαρμογή και μέχρι την ωρίμανση του υλικού έως ότου λάβει την οριστική του μορφή (στερεοποίηση). 

Σε όλες τις περιπτώσεις η επιφάνεια προς επάλειψη πρέπει να είναι απαλλαγμένη από υπολείμματα λαδιού, σκόνες, σαθρά υλικά και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να εμποδίσει την πρόσφυση του εφαρμοζόμενου προϊόντος επάνω σε αυτή. Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να απαιτείται χρήση ασταριού. Κάποιες φορές αρκεί μόνο να διαβραχεί η επιφάνεια και κάποιες άλλες πρέπει να είναι εντελώς στεγνή. Οι θερμοκρασιακές συνθήκες, ο άνεμος ή ο έντονος ήλιος θα παίξουν μεγάλο ρόλο.  Όλες οι παραπάνω λεπτομέρειες είναι καθοριστικές για την επιτυχία του αποτελέσματος και πρέπει απαραίτητα να τηρούνται. Βέβαια περιγράφονται αναλυτικά στα τεχνικά φυλλάδια των υγρομονωτικών προϊόντων και ο χρήστης αρκεί πριν την έναρξη των εργασιών να μελετήσει προσεκτικά όλες τις πληροφορίες που του παρέχει το φυλλάδιο. Στην περίπτωση που δεν καλύπτεται από τις πληροφορίες του φυλλαδίου μπορεί να συμβουλευτεί κάποιον ειδικό από το κατάστημα αγοράς του προϊόντος, η ακόμη και τον ίδιο τον παραγωγό (στις συσκευασίες προϊόντων αναγράφονται τηλέφωνα εξυπηρέτησης πελατών).

Παρακάτω θα εξετάσουμε τις κατηγορίες των πιο διαδεδομένων επαλειφόμενων υλικών διακρίνοντάς τα ανάλογα με την χημική τους σύσταση μιας και είναι εκείνη που καθορίζει στο μεγαλύτερο βαθμό τις χρήσεις και τις ιδιότητές τους.

Έτσι έχουμε τις εξής κατηγορίες Ε.Υ.Υ.:

ΕΠΑΛΟΙΦΟΜΕΝΑ   ΑΣΦΑΛΤΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ

Τα επαλειφόμενα στεγανωτικά υλικά ασφαλτικής βάσης είναι συσκευασμένα προϊόντα σε ρευστή μορφή και διατίθενται στο εμπόριο σε μεταλλικά συνήθως δοχεία και βαρέλια. Χρησιμοποιούνται είτε ώς κύρια υλικά στεγανοποίησης επιφανειών είτε ώς βοηθητικά υλικά προεπάλειψης επιφανειών (αστάρια), πριν την επικόλληση αυτών με στεγανωτικές ασφαλτικές μεμβράνες. Διακρίνονται σε ασφαλτικά βερνίκια και σε ασφαλτικά γαλακτώματα.

Ασφαλτικά βερνίκια: Τα ασφαλτικά βερνίκια είναι μείγματα ασφάλτου τα οποία αναμειγνύονται με διαλύτες (π.χ. βενζίνη) και χρησιμοποιούνται είτε για την στεγανοποίηση επιφανειών από σκυρόδεμα, μέταλλο ή ξύλο είτε ως αστάρια προεπάλειψης πριν την επικόλληση ασφαλτικών μεμβρανών. Συνηθίζουν να λέγονται και βενζινόπισσες λόγω του ότι διαλύονται με βενζίνη. Έχουν μαύρο χρώμα και παρουσιάζουν μεγάλη διεισδυτικότητα λόγω του χαμηλού ιξώδους. Η επιφάνεια στην οποία θα εφαρμοστούν (με χόρτινη βούρτσα, ρολό ή ψεκασμό) πρέπει να είναι απαλλαγμένη από σκόνες, σαθρά υλικά και νερό. Ενδεικτικά χρησιμοποιούνται σε στεγανοποιήσεις τοιχίων υπογείων, ζαρντινιέρων, στεγών σκυροδέματος (κάτω από τα κεραμίδια), μεταλλικών επιφανειών (προστασία έναντι οξείδωσης) κ.λπ.

Ασφαλτικά γαλακτώματα: Τα ασφαλτικά γαλακτώματα είναι μείγματα ασφάλτου τα οποία αναμειγνύονται με νερό και έχουν τις ίδιες χρήσεις με τα ασφαλτικά βερνίκια. Στην αγορά «ακούνε» και στο όνομα νερόπισσες λόγω της ανάμειξής τους με νερό όπως και στο όνομα «μπλάκ» λόγω του χρώματός τους. Οι συνηθέστερες εφαρμογές τους είναι η στεγανοποίηση τοιχίων σκυροδέματος υπογείων, υπόγειων δεξαμενών, βάσεων γεφυρών, τοίχων αντιστήριξης, προστασία θεμελίων κ.λπ. Το πλεονέκτημα τους έναντι των ασφαλτικών βερνικιών είναι ότι μπορούν να εφαρμοστούν σε ελαφρώς υγρές επιφάνειες πράγμα που βοηθάει πολύ τους εφαρμοστές. Τα ασφαλτικά γαλακτώματα είναι τα περισσότερο διαδεδομένα υλικά στεγανοποίησης στην ελληνική αλλά και ευρωπαϊκή αγορά για τοιχία υπογείων και για τεχνικά έργα όπως τα προαναφερθέντα. Ο λόγος είναι αφενός η μακροχρόνια παρουσία των ασφαλτικών υλικών στον χώρο των υγρομονώσεων και αφετέρου το χαμηλό κόστος και η εύκολη εφαρμογή τους. Με τον καιρό όμως τείνουν να αντικατασταθούν σε πολλές εφαρμογές από άλλα περισσότερο αποτελεσματικά υλικά.

Είτε πρόκειται για ασφαλτικά γαλακτώματα είτε για ασφαλτικά βερνίκια ισχύει το εξής: Δεν ενδείκνυνται για επιφάνειες οι οποίες είναι εκτεθειμένες στην άμεση ηλιακή ακτινοβολία διότι προσβάλονται από την επίδραση της υπέρυθρης ακτινοβολίας. Επίσης δεν μπορούν να παραλάβουν αρνητικές πιέσεις υδάτων όπως συμβαίνει π.χ. στην εσωτερική πλευρά τοιχίων υπογείων.

ΕΠΑΛΟΙΦΟΜΕΝΑ   ΤΣΙΜΕΝΤΟΕΙΔΟΥΣ ΒΑΣΗΣ

Τα τσιμεντοειδή υγρομονωτικά υλικά αποτελούνται από μια κονία (σκόνη) η οποία έχει ως βάση το τσιμέντο. Επιπλέον περιέχει αδρανή κατάλληλης κοκκομετρίας και υδρόφοβες ενώσεις (ενώσεις που απωθούν το νερό).

Συνήθως είναι ενσακισμένα προϊόντα σε σάκους των 5 kg ή των 25 kg. Για την παρασκευή τους απαιτούν ανάμειξη μόνο με νερό ή νερό με προσθήκη μιας βελτιωτικής ρητίνης σε αναλογίες που ορίζει ο παραγωγός. Μετά την ανάμειξη προκύπτει ένα πολτός ο οποίος είναι έτοιμος προς επάλειψη. Η προσθήκη ρητίνης προσδίδει στο μείγμα του πολτού ελαστικότητα, βελτιωμένη πρόσφυση με το υπόστρωμα, αντοχή σε τριβή κ.ά.

Τα τσιμεντοειδή υγρομονωτικά χρησιμοποιούνται κυρίως για την στεγάνωση επιφανειών σκυροδέματος, ή άλλων επιφανειών τσιμεντοειδούς βάσης (π.χ. επιχρισμάτων).

Είναι κατάλληλα για υγρομόνωση:

• Υπόγειων τοιχίων και δαπέδων

• Ταρατσών, βεραντών και μπαλκονιών (όχι όμως ως τελική επιφάνεια)

• Πισινών

• Φρεατίων

• Έργων υποδομής (Δεξαμενών νερού και βιολογικού καθαρισμού, Αρδευτικών καναλιών, Λιμενικών έργων κ.α.)

Το μεγάλο τους πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων Ε.Υ.Υ είναι ότι εκτός από αυξημένες θετικές υδροστατικές πιέσεις είναι σε θέση να παραλάβουν και αρνητικές πιέσεις. Έτσι σε περιπτώσεις ύπαρξης αρνητικών υδροστατικών πιέσεων (π.χ. δάπεδα ή τοιχία υπογείων χώρων, εσωτερικά) αποτελούν την μοναδική επιλογή μεταξύ των Ε.Υ.Υ.

Το βασικό τους μειονέκτημα είναι η χαμηλή τους ελαστικότητα. Ακόμη και εκείνα με πρόσθετες ρητίνες («εύκαμπτα στεγανωτικά τσιμεντοειδή») δεν είναι σε θέση να παραλάβουν τυχόν έντονες συστολοδιαστολές του υποστρώματος, με αποτέλεσμα να ρηγματώνονται και να χάνουν την υγρομονωτική τους ιδιότητα. Αυτό τα καθιστά ακατάλληλα για επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στην άμεση ηλιακή ακτινοβολία ή σε επιφάνειες η οποίες δέχονται απότομες θερμοκρασιακές μεταβολές.

ΕΠΑΛΟΙΦΟΜΕΝΑ   ΑΚΡΥΛΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ

Τα επαλειφόμενα στεγανωτικά υλικά ακρυλικής βάσης είναι συσκευασμένα προϊόντα σε ρευστή μορφή και διατίθενται στο εμπόριο σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία διαφόρων μεγεθών. Ως βάση έχουν ακρυλικές ρητίνες. Είναι έτοιμα προς χρήση αυτούσια ή μετά από ανάμειξη με ποσότητα νερού, ανάλογα με τις οδηγίες του παραγωγού και το επιθυμητό αποτέλεσμα εργασιμότητας (ρευστότητας).

Παράγονται συνήθως σε λευκό χρώμα διότι χρησιμοποιούνται κυρίως για στεγανοποιήσεις επιφανειών που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο, όπως είναι τα δώματα (ταράτσες). Το λευκό χρώμα βοηθάει στην αντανάκλαση της ηλιακής ακτινοβολίας συμμετέχοντας έτσι στην θερμομόνωση του δώματος (Ψυχρές οροφές).

Κατά την εφαρμογή τους (με ρολό, βούρτσα ή ψεκασμό) έχουν παχύρευστη μορφή και μετά την στερεοποίησή τους δημιουργούν μια ενιαία μεμβράνη η οποία παρουσιάζει μεγάλη ελαστικότητα, είναι αδιαπέραστη από το νερό αλλά ταυτόχρονα επιτρέπει την διάχυση υδρατμών μέσα από την μάζας της. Τα ακρυλικά υγρομονωτικά υλικά είναι πολύ δημοφιλή μιας και μπορούν να εφαρμοστούν από τον οποιονδήποτε χωρίς καμία δυσκολία. Δεν απαιτούν ειδικά εργαλεία.

Τα βασικά πλεονεκτήματα των ακρυλικών επαλειφόμενων υλικών είναι ότι παρουσιάζουν μεγάλη ελαστικότητα, προσφύονται σε πολλά υποστρώματα (σκυρόδεμα, μέταλλο, ξύλο, ασφαλτικές μεμβράνες κ.λπ.), είναι ανθεκτικά στην υπεριώδη ακτινοβολία, έχουν σχετικά με άλλα χαμηλό κόστος, είναι εύχρηστα στην εφαρμογή και δεν περιέχουν τοξικά και διαλύτες που θα μπορούσαν να προσβάλουν διάφορα υλικά.

Ένα βασικό τους μειονέκτημα είναι ότι έχουν περιορισμένες μηχανικές αντοχές. Αυτό σημαίνει πως η επιφάνεια προς στεγανοποίηση θα πρέπει να προορίζεται για ήπια χρήση. Για παράδειγμα μπορεί να είναι ένα επισκέψιμο δώμα χωρίς όμως να δέχεται έντονη καταπόνηση από κυκλοφορία πεζών. Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η μειωμένη αντοχή στην συνεχή παρουσία νερού. Δεν ενδείκνυνται δηλαδή για περιπτώσεις όπου υπάρχει μόνιμη παρουσία νερού, όπως λιμνάζοντα νερά. Θα πρέπει να προβλέπετε άμεση απορροή των επιφανειακών υδάτων με ειδικά διαμορφωμένες κλίσεις (τουλάχιστον 2% κλίση της επιφάνειας, π.χ. του δώματος).

ΕΠΑΛΟΙΦΟΜΕΝΑ   ΠΟΛΥΟΥΡΕΘΑΝΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ

Τα πολυουρεθανικής βάσης Ε.Υ.Υ έχουν φαινομενικά μεγάλη ομοιότητα με τα ακρυλικής βάσης στεγανωτικά. Στο εμπόριο κυκλοφορούν συσκευασμένα σε μεταλλικά συνήθως δοχεία. Τα χρώματα στα οποία συναντώνται είναι συνήθως το λευκό, το γκρι αλλά και το κεραμιδί. Η μεγάλη διαφορά ως προς τη χρήση σε σχέση με τα ακρυλικά είναι ότι δεν αναμειγνύονται σε καμία περίπτωση με νερό. Αναμειγνύονται με ειδικούς διαλύτες η οποίοι μπορούν να προσβάλουν ευαίσθητα σε διαλύτες υποστρώματα (ασφαλτικά, πολυστερίνες κ.α.).

• Μεγάλη ελαστικότητα
  

• Αντοχή στην τριβή
  

• Αντοχή στην ηλιακή ακτινοβολία
  

• Αντοχή στην υδρόλυση και τους μικροοργανισμούς
  

• Διαπερατότητα στους υδρατμούς
  

• Εξαιρετική πρόσφυση σε όλα σχεδόν τα υποστρώματα
  

• Αντοχή σε μη ισχυρά οξέα και βάσεις, στο θαλασσινό νερό, στη βενζίνη και το πετρέλαιο.

Οικοδομικά έργα. Εφαρμόζονται κυρίως σε δώματα αλλά και οπουδήποτε αλλού όπως σε ζαρντινιέρες, τοιχία υπογείων, λουτρά, φρεάτια, πισίνες κ.α.

Έργα υποδομής. Εφαρμογές σε δεξαμενές, γέφυρες, κανάλια, σήραγγες κ.α.

ΕΠΑΛΟΙΦΟΜΕΝΑ   ΣΙΛΙΚΟΝΟΥΧΑ

Είναι υδαταπωθητικά και στεγανοποιητικά υλικά για προστασία κατακόρυφων ή κεκλιμένων επιφανειών από την βροχή, με βάση την σιλικόνη ή τη σιλοξάνη. Στην αρχική τους μορφή είναι υγρά διαφανή (προς το υποκίτρινο). Χρησιμοποιούνται είτε για εμποτισμό των πόρων του υποστρώματος, είτε για δημιουργία λεπτού υμένα πάνω στο υπόστρωμα που εφαρμόζονται. Εφαρμόζονται πολύ εύκολα με βούρτσα ή πιστόλι ψεκασμού, αραιωμένα με διαλύτη ή νερό, ή και χωρίς αραίωση. Κατά κύριο λόγο, τα υλικά αυτά χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις όπου δεν είναι επιθυμητό να αλλοιωθεί η αισθητική εμφάνιση της τελικής επιφάνειας, αλλά να επιτευχθεί η προστασία της επιφάνειας από την επίδραση της βροχής (διείσδυση, ανάπτυξη φυτικών οργανισμών, θρυμματισμός από επαναλαμβανόμενη τήξη και πήξη νερού κλπ). Σε περίπτωση που απαιτείται "αναπνοή" του δομικού στοιχείου, επιλέγονται υλικά που εμποτίζουν το υπόστρωμα, και όχι αυτά που δημιουργούν υμένα.

Είναι κατάλληλα για την προστασία από την βροχή κατακόρυφων επιφανειών από:

• εμφανές σκυρόδεμα

• διακοσμητικά επιχρίσματα

• τούβλα επενδύσεων, φυσικούς λίθους και μη εφυαλωμένα κεραμικά πλακίδια